ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ

Το HACCP (Hazard Analysis Critical Control Points) ή αλλιώς Ανάλυση Κινδύνων και Κρίσιμα Σημεία Ελέγχου, είναι μια προληπτική μέθοδος που σκοπό έχει την εξασφάλιση της ασφάλειας και υγιεινής των τροφίμων και ποτών που παράγει μια επιχείρηση σε όλα τα στάδια της διαδικασίας παραγωγής και διάθεσης.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία (υπ. αριθμ. Υ1γ/ΓΠ/οικ 96967/2012 Υγειονομικής Διάταξη) αλλά και τις διευκρινιστικές εγκυκλίους (πχ. ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 2 Αριθ.Πρωτ.Υ1γ/Γ.Π/οικ.4476/14-01-2013 του Υπουργείου Υγείας), η εφαρμογή του HACCP είναι υποχρεωτική για όλες τις επιχειρήσεις ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣΗΣ και επιχειρήσεις της ομάδας HORECA (καφετερίες, εστιατόρια, μεζεδοπωλεία, ζυθοπωλεία, γρήγορου φαγητού κλπ).

Οι υπεύθυνοι επιχειρήσεων τροφίμων οφείλουν να θεσπίζουν, εφαρμόζουν και διατηρούν πάγια διαδικασία ή διαδικασίες βάση των αρχών HACCP.

Πιο συγκεκριμένα οι επιχειρήσεις όπου απαιτείται η εφαρμογή πλήρους συστήματος HACCP είναι οι επιχειρήσεις των άρθρων 11 και 12, της υπ.αριθμ Υ1γ/ΓΠ/οικ 96967/2012 Υγειονομικής Διάταξης. Οι επιχειρήσεις αυτές είναι:

• Καταστήματα μαζικής εστίασης (πλήρους και πρόχειρου γεύματος), καφέ και επιχειρήσεις περάτωσης έψησης.
• Εστιατόρια, καφέ, χώρος παροχή πρωινού και σνακ μπαρ ξενοδοχείων.
• Εργαστήρια παραγωγής τροφίμων (όπως εργαστήρια κατεψυγμένων ημιέτοιμων προϊόντων, εργαστήρια συνεταιρισμών, επιχειρήσεις catering, τυροκομεία κτλ).
• Εγκαταστάσεις επεξεργασίας, τυποποίησης και πώλησης τροφίμων (όπως ελαιοτριβεία, τυποποιητήρια ελαιολάδου, μελιού, αγροτικών και παραδοσιακών προϊόντων κτλ).
• Αρτοποιεία, εργαστήρια ζαχαροπλαστικής και πρατήρια πώλησης άρτου, αρτοσκευασμάτων και γλυκών.
• Επιχειρήσεις χονδρικής και λιανικής πώλησης τροφίμων και ποτών (super market, mini market, αποθήκες χονδρικής πώλησης και τροφοδοσίας κτλ).

Ένα στοιχείο το οποίο παρεξηγείται είναι το ότι «δεν είναι υποχρεωτική η υποβολή της μελέτης (HACCP) ως δικαιολογητικού για την αδειοδότηση. Όμως κατά τον έλεγχο της γνωμοδότησης από την Υγειονομική Υπηρεσία θα ελέγχεται η συμμόρφωση στις αρχές του HACCP, η τήρηση των προαπαιτούμενων και τα αρχεία πάνω στα οποία θα στηριχθεί ούτως ή άλλως η εγκατάσταση οποιουδήποτε συστήματος αυτοελέγχου βάσει των αρχών του HACCP.

Όλα τα παραπάνω αναφέρονται στην εφαρμογή του Συστήματος Αυτοελέγχου. Όπως γίνεται αντιληπτό, η Πιστοποίηση του συστήματος είναι απόλυτα ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΗ και αποτελεί ΜΟΝΟ την καλή μαρτυρία ότι η επιχείρηση εφαρμόζει όσα προβλέπονται από τη νομοθεσία.

Σημείωση: Προς αποφυγή παρερμηνείας, σας ενημερώνουμε ότι οι επιχειρήσεις ΔΕΝ ΟΦΕΙΛΟΥΝ να έχουν πιστοποίηση για το σύστημα HACCP, όμως ΟΦΕΙΛΟΥΝ να εφαρμόζουν το σύστημα HACCP. Οφείλουν να εφαρμόζουν ΟΛΑ όσα προβλέπονται στο Φάκελο Τεκμηρίωσης και να τηρούν τα σχετικά αρχεία.

Το ISO 22000 είναι το διεθνές πρότυπο ασφάλειας τροφίμων το οποίο απευθύνεται σε όλη την αλυσίδα τροφίμων από το 'χωράφι του παραγωγού' ως το 'ράφι του καταναλωτή', καλύπτοντας έτσι όλο το φάσμα δραστηριοτήτων από την παραγωγή ως την μεταποίηση, τη συσκευασία, τη μεταφορά και την πώληση των τροφίμων. Απευθύνεται επίσης και σε εταιρείες που δεν σχετίζονται άμεσα με την παραγωγή τροφίμων, όπως για παράδειγμα υπηρεσίες καθαρισμού και κατασκευής εξοπλισμού, και μπορεί νε υιοθετηθεί από όλες τις επιχειρήσεις ανεξάρτητα από το μέγεθός τους. Το ISO 22000 καθορίζει τις απαιτήσεις για ένα σύστημα διαχείρισης ασφάλειας τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των προαπαιτούμενων προγραμμάτων, της διαδραστικής επικοινωνίας και της διαχείρισης συστήματος. Το πρότυπο εστιάζει στην ασφάλεια στην εφοδιαστική αλυσίδα και είναι πλήρως εναρμονισμένο με τις αρχές HACCP του Codex Alimentarius.

Το ISO 22000 μπορεί να υιοθετηθεί από όλες τις παραπάνω επιχειρήσεις ανεξάρτητα από το μέγεθος, τον κλάδο και τη γεωγραφική τους τοποθεσία.

Το ISO 22000 είναι το πλέον αναγνωρισμένο πρότυπο στην παγκόσμια αλυσίδα τροφίμων και η πιστοποίηση ως προς αυτό είναι ένας τρόπος να γίνει η επιχείρησή σας βασικός προμηθευτής. Η πιστοποίηση ως προς το ISO 22000 αποδεικνύει τη δέσμευσή σας για ασφάλεια τροφίμων. Βασίζεται σε 'state-of-the-art' βέλτιστες πρακτικές και έχει σχεδιαστεί ώστε να:

• δημιουργεί συνθήκες εμπιστοσύνης με τα ενδιαφερόμενα μέρη
• προσδιορίζει, να διαχειρίζεται και να μετριάζει τους κινδύνους ασφάλειας τροφίμων
• μειώνει και να εξαλείφει πιθανές ανακλήσεις προϊόντων και αντιδικίες
• προστατεύει το εμπορικό σας σήμα.

Τα πλεονεκτήματα της πιστοποίησης κατά ISO 22000 είναι:

• Συνεχής βελτίωση - βελτιώστε τις διαδικασίες ασφάλειας τροφίμων και την επικοινωνία κατά μήκος της αλυσίδας τροφίμων.
• Αυξημένη εμπιστοσύνη για τα ενδιαφερόμενα μέρη - δείξτε τη δέσμευσή σας για διαχείριση των κινδύνων ασφάλειας τροφίμων.
• Διαφάνεια - κατά μήκος της αλυσίδας τροφίμων.
• Αποδοτική διαχείριση χρόνου και χρήματος - απαλλαχτείτε από την απαίτηση για πολλαπλές πιστοποιήσεις ασφάλειας τροφίμων.
• Νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες - βελτιώστε την ικανότητα σας για συνεργασία με επιχειρήσεις όπου το ISO 22000 είναι συμβατική απαίτηση ή προσδοκία.

Το ISO 27001 είναι ένα διεθνώς αναγνωρισμένο πρότυπο το οποίο προσδιορίζει τις προδιαγραφές για την διαχείριση της ασφάλειας των πληροφοριών. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί από εταιρίες, που επιθυμούν να εγκαταστήσουν και να βελτιώσουν την ασφαλή διαχείριση των δεδομένων τους και των πελατών τους.

Τα πλεονεκτήματα της πιστοποίησης κατά ISO 27001 είναι:

• Με την προστασία των πληροφοριών από μια ευρεία σειρά των απειλών εξασφαλίζεται η επιχειρησιακή συνέχεια και ελαχιστοποιούνται οι επιχειρησιακές απώλειες.
• Προστατεύονται τα αρχεία και τα δεδομένα της επιχείρησης, οι προσωπικές πληροφορίες του προσωπικού και των πελατών, τα πνευματικά δικαιώματα.
• Ορίζονται αρμοδιότητες και υπευθυνότητες για την ασφάλεια των δεδομένων, γίνεται ενημέρωση και εκπαίδευση των εμπλεκόμενων σε ζητήματα ασφάλειας δεδομένων.
• Εκτός από την προστασία των ζωτικής σημασίας πληροφοριών των επιχειρήσεων καταδεικνύει και τη συμμόρφωση με τα διεθνή πρότυπα για την ασφάλεια τους.
• Ενδυναμώνει την εμπιστοσύνη των επιχειρησιακών συνεργατών που εμπιστεύονται πληροφορίες τους στην επιτήρηση των πιστοποιημένων επιχειρήσεων, καθώς οι πληροφορίες είναι διαθέσιμες μόνο στο εξουσιοδοτημένο προσωπικό.
• Ενισχύει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της επιχείρησης με τη δημιουργία εμπιστοσύνης, τόσο εξωτερικά (αγορά) όσο και εσωτερικά (προσωπικό), με την εφαρμογή της Πολιτικής Ασφάλειας.

Ο Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης (ΕΛ.Ο.Τ.) εξέδωσε το Μάρτιο του 2008 την Τεχνική Προδιαγραφή (Τ.Π.) 1433 «Υπηρεσίες εκπαίδευσης - Κριτήρια αξιολόγησης της ποιότητας υπηρεσιών φροντιστηρίων μέσης εκπαίδευσης και κέντρων ξένων γλωσσών» η οποία καθορίζει τις προϋποθέσεις που πρέπει να τηρούν τα φροντιστήρια μέση εκπαίδευσης και κέντρα ξένων γλωσσών ώστε να καταχωρούνται στο Μητρώο φροντιστηρίων και κέντρων ξένων γλωσσών που διαθέτουν το Ελληνικό Σήμα Ποιότητας. Ακολουθεί τη δομή του προτύπου ISO 9001 ενώ στο τέλος παραθέτει και τον ανάλογο πίνακα με την αντιστοιχία των παραγράφων των δύο προτύπων.

Η Ελληνική Προδιαγραφή ΕΛΟΤ ΠΡΔ 1433 απευθύνεται σε οργανισμούς παροχής εκπαίδευσης ανεξαρτήτως μεγέθους και θέτει τις απαιτήσεις για τη συστηματική παρακολούθηση και βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών.

Η Ελληνική Προδιαγραφή ΕΛΟΤ ΠΡΔ 1433 λειτουργεί συμπληρωματικά ως προς την εθνική και κοινοτική νομοθεσία και θέτει τις απαιτήσεις για τη συστηματική παρακολούθηση και βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών εκπαίδευσης. Απευθύνεται σε οργανισμούς παροχής εκπαίδευσης και ειδικότερα σε φροντιστήρια μέσης εκπαίδευσης και σε κέντρα ξένων γλωσσών, ανεξαρτήτως μεγέθους.

Η πιστοποίηση ενός Οργανισμού σύμφωνα με τις απαιτήσεις της ΕΛΟΤ ΠΡΔ 1433:

• Αποδεικνύει, μέσω ενός ανεξάρτητου φορέα, ότι οι εσωτερικοί έλεγχοι του οργανισμού πραγματώνονται και ικανοποιούν τους εταιρικούς στόχους και στρατηγικές.
• Αποδεικνύει την δέσμευση της ανώτατης διοίκησης του οργανισμού για παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης υψηλής ποιότητας.
• Οι ετήσιες αξιολογήσεις συμβάλλουν ώστε να παρακολουθεί ο οργανισμός την απόδοσή του και να βελτιώνεται.
• Ενισχύει τη φήμη και την αξιοπιστία του οργανισμού.

Σε ποιους απευθύνεται;

Το ΕΛΟΤ ΤΠ 1433 απευθύνεται στα φροντιστήρια μέσης εκπαίδευσης και στα κέντρα ξένων γλωσσών ανεξαρτήτου μεγέθους.

Πώς υλοποιείται;

Για την ανάπτυξη του ΕΛΟΤ ΤΠ 1433 ακολουθούνται τα παρακάτω βήματα:

• Αξιολόγηση της επάρκειας των υφιστάμενων μέσων της επιχείρησης (συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπινων πόρων) για τη διεξαγωγή των εκπαιδευτικών της προγραμμάτων.
• Αξιολόγηση της επάρκειας των υφιστάμενων διαδικασιών και πρακτικών της λειτουργίας της επιχείρησης.
• Υλοποίηση ενεργειών και ανάπτυξη διαδικασιών για τη συμμόρφωση της επιχείρησης με τις απαιτήσεις της τεχνικής προδιαγραφής.
• Παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και ανάλυση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης.
• Εφαρμογή διορθωτικών και προληπτικών ενεργειών.

Είναι δύσκολη η εφαρμογή;

Το σύστημα κατά ΕΛΟΤ ΤΠ 1433 μπορεί να εφαρμοστεί ως ανεξάρτητο, αλλά και ως τμήμα άλλων συστημάτων διαχείρισης ποιότητας που ήδη εφαρμόζονται από την επιχείρηση.

Ο βαθμός δυσκολίας εξαρτάται από την υφιστάμενη κατάσταση της επιχείρησης. Για φροντιστήρια ή κέντρα ξένων γλωσσών καλά δομημένα και οργανωμένα η εφαρμογή της προδιαγραφής θα είναι σχετικά απλή. Δεν κρίνεται απαραίτητη η συμβολή εξωτερικού συμβούλου, αλλά θα τη βρείτε χρήσιμη αναφορικά με το χρόνο και τον τρόπο υλοποίησης.

Μπορώ να πιστοποιηθώ; Ποια είναι η διαδικασία;

Υπάρχουν φορείς πιστοποίησης στην Ελλάδα οι οποίοι είναι διαπιστευμένοι από το Εθνικό Συμβούλιο Διαπίστευσης για την έκδοση σχετικών πιστοποιητικών.

Η διαδικασία της πιστοποίησης περιλαμβάνει αξιολόγηση της συμμόρφωσης της επιχείρησης με τα κριτήρια της τεχνικής προδιαγραφής και κατόπιν θετικής εισήγησης, η επιχείρηση καταχωρείται στο μητρώο φροντιστηρίων και κέντρων ξένων γλωσσών που διαθέτουν το Ελληνικό Σήμα Ποιότητας.

Το Πιστοποιητικό ισχύει για τρία χρόνια με την προϋπόθεση πως θα καλύπτονται οι απαιτήσεις του ΕΛΟΤ ΤΠ 1433 και αυτή η συμμόρφωση θα επιβεβαιώνεται από το Φορέα Πιστοποίησης με ετήσιες συνήθως αξιολογήσεις.

Τι οφέλη έχει;

Οι κύριοι λόγοι οι οποίοι ωθούν τις επιχειρήσεις στην πιστοποίηση κατά ΕΛΟΤ ΤΠ 1433 είναι:

• Βελτίωση της αποτελεσματικότητας της παρεχόμενης εκπαιδευτικής υπηρεσίας - διασφάλιση της ποιότητάς της.
• Αποδοτικότερη κάλυψη των αναγκών των εκπαιδευομένων και εκπλήρωση των προσδοκιών τους.
• Ενίσχυση της αξιοπιστίας του φροντιστηρίου ως προς την παροχή της υπηρεσίας.
• Η βέλτιστη αξιοποίηση των διατιθέμενων πόρων.
• Η βελτίωση της εικόνας του φροντιστηρίου.
• Η δημιουργία ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος - προσέλκυση νέων πελατών.
• Η βελτίωση της οργάνωσης του φροντιστηρίου.
• Η προστιθέμενη αξία που μπορεί να προσφέρει στην λειτουργία του φροντιστηρίου το «τρίτο μάτι».

Αντικείμενο αυτού του προτύπου είναι να προσδιοριστούν με σαφήνεια οι απαιτήσεις για παρόχους υπηρεσιών επικοινωνίας, ώστε να μπορούν να διαχειρίζονται με αποτελεσματικότητα αλλά και διαφάνεια έργα παροχής υπηρεσιών επικοινωνίας προς αναθέτουσες αρχές, όπως αυτές ορίζονται από τη νομοθεσία.

Σύμφωνα με το Ν. 3688/2008 οι εταιρείες επικοινωνίας, προκειμένου να λάβουν μέρος σε διαγωνισμούς του δημοσίου και του ευρύτερου τομέα, υποχρεούνται να εφαρμόζουν τις απαιτήσεις του νέου προτύπου ΕΛΟΤ 1435 και να διαθέτουν σχετικό πιστοποιητικό συμμόρφωσης από διαπιστευμένους, ως προς αυτό, Φορείς Πιστοποίησης. Το πρότυπο ΕΛΟΤ 1435 αφορά εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον ευρύτερο χώρο της παροχής υπηρεσιών επικοινωνίας και όχι μόνο στις διαφημιστικές εταιρείες, όπως έχει επικρατήσει να αναφέρεται.

Συγκεκριμένα, κατατάσσει τις υπηρεσίες επικοινωνίας στις εξής βασικές κατηγορίες:

• Διαφημιστικές εταιρείες
• Media Specialists
• Εταιρείες δημοσίων σχέσεων
• Εταιρείες προώθησης πωλήσεων και άμεσου marketing
• Εταιρείες δημιουργίας διακριτού σήματος

Οφέλη

Τα οφέλη που προκύπτουν από την πιστοποίηση μιας εταιρείας, ανεξάρτητα από τη φύση του πελατολογίου της, συνοψίζονται στα ακόλουθα:

1. Βελτίωση της οργάνωσης, η οποία τελικά οδηγεί στην αύξηση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας.
2. Συστηματικός έλεγχος διεργασιών / δραστηριοτήτων, ο οποίος έχει σαν αποτέλεσμα να αποφεύγονται και να προλαμβάνονται αστοχίες και λάθη.
3. Συμμόρφωση με τον Ν. 3688/2008, σύμφωνα με τον οποίο είναι απαραίτητη η πιστοποίηση προκειμένου ώστε να συμμετάσχει σε διαγωνισμούς του Δημοσίου και του Ευρύτερου Δημοσίου Τομέα.
4. Σαφής καθορισμός καθηκόντων και αρμοδιοτήτων του προσωπικού, το οποίο συμβάλλει στην αύξηση της παραγωγικότητάς.
5. Αύξηση εμπιστοσύνης Πελατών και της Αγοράς γενικότερα για την ικανότητά της να παρέχει με συνέπεια υπηρεσίες επικοινωνίας, με δεδομένο ότι η επιθεώρηση και η επακόλουθη πιστοποίηση γίνονται από έναν ανεξάρτητο Φορέα (Φορέα Πιστοποίησης).
6. Αύξηση ικανοποίησης Πελατών.

Το OHSAS 18001 εκδόθηκε το 1999, αναθεωρήθηκε το 2007 και αποτελεί ένα από τα πιο αναγνωρισμένα πρότυπα διεθνώς για τα Συστήματα Διαχείρισης Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία. Σε κάποιες χώρες η εφαρμογή ενός συστήματος διαχείρισης υγείας και ασφάλειας στην εργασία αποτελεί νομοθετική απαίτηση. Πολλές επιχειρήσεις πάλι, θέλουν απλά να μειώσουν τα συμβάντα στο σύνολό τους. Όπως και να έχει πάντως, η διασφάλιση της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων αποτελεί μείζον θέμα για τις σημερινές επιχειρήσεις.

Οφέλη από την εφαρμογή συστήματος κατά OHSAS 18001:

• Συστηματική προσέγγιση στην εκτίμηση της επικινδυνότητας και στη διαχείριση κινδύνων για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία.
• Μείωση του αριθμού, της έκτασης και της σοβαρότητας εργασιακών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών.
• Μείωση του χαμένου χρόνου από εργασιακά ατυχήματα με παράλληλη αύξηση της παραγωγικότητας της επιχείρησης.
• Καλύτερες συνθήκες εργασίας και βελτιωμένο ηθικό του προσωπικού.
• Απτή απόδειξη μιας υπεύθυνης πολιτικής σε θέματα υγείας και ασφάλειας στην εργασία.
• Ελαχιστοποίηση ή εξάλειψη της πιθανότητας νομοθετικών παραβάσεων.
• Επίτευξη καλύτερων όρων ασφάλισης του προσωπικού (μειωμένα ασφάλιστρα).
• Επίδειξη επιμέλειας και βελτίωση της εικόνας της επιχείρησης προς όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και το ευρύ κοινό.

Το Πρότυπο ISO 14001 προδιαγράφει τις γενικές απαιτήσεις για τη δημιουργία Συστήματος για την Περιβαλλοντική Διαχείριση σε μια επιχείρηση και εστιάζει στην αναγνώριση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των δραστηριοτήτων της με σκοπό την επιτυχή διαχείρισή τους και τελικά τη βελτίωση της επίδοσης της στον τομέα αυτό.

Τα πλεονεκτήματα της πιστοποίησης κατά ISO 14001 είναι:

• Να συμμορφώνεται με τις εφαρμοζόμενες νομικές και άλλες απαιτήσεις προκειμένου να διασφαλίζει την προστασία του περιβάλλοντος.
• Να αναγνωρίζει και να αξιολογεί τις περιβαλλοντικές πλευρές των δραστηριοτήτων της.
• Να παρέχει κατάλληλη περιβαλλοντική εκπαίδευση στους εργαζόμενους.
• Να μειώνει την ποσότητα και την επικινδυνότητα των παραγομένων αποβλήτων και να διασφαλίζει τον ασφαλή χειρισμό και την απόρριψή τους.
• Να εξοικονομεί φυσικούς πόρους μέσω της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης υλικών, της προμήθειας ανακυκλωμένων υλικών και της χρήσης ανακυκλώσιμων συσκευασιών και άλλων υλικών.
• Να χρησιμοποιεί υπεύθυνα την ενέργεια στο σύνολο των λειτουργιών της.
• Να προστατεύει τους εργαζόμενους και το κοινωνικό σύνολο μέσα στο οποίο λειτουργεί, υιοθετώντας ασφαλείς τεχνολογίες και διαδικασίες λειτουργίας.
• Να γνωστοποιεί τη δέσμευσή της για την προστασία του περιβάλλοντος στους εργαζόμενους, τους προμηθευτές, τους πελάτες, τις δημόσιες υπηρεσίες και το κοινωνικό σύνολο εντός του οποίου λειτουργεί.